Thang máy được cấu tạo từ nhiều bộ phận có chức năng quan trọng, một trong số đó không thể không nhắc tới Encoder. Vậy Encoder thang máy là gì và có chức năng như thế nào? Hãy cùng Thang máy Hùng Phát giải mã câu trả lời trong bài viết bên dưới nhé.
Giới thiệu Encoder thang máy là gì?
Encoder là một bộ phận được ứng dụng rất nhiều trong lĩnh vực cơ khí học. Vậy còn trong lĩnh vực sản xuất thang máy, Encoder thang máy là gì và sở hữu chức năng như thế nào?
Về cơ bản, Encoder thang máy là một loại thiết bị được gia công từ các bộ phận cơ khí và hoạt động bằng năng lượng điện. Theo đó thiết bị này sẽ có tác dụng chuyển đổi vị trí góc trên trục để tạo thành tín hiệu lặp lại hoặc rời rạc, nhằm hiển thị thông số của thiết bị thang máy.
Nói một cách đơn giản hơn, Encoder thang máy là thiết bị chuyển các hoạt động cơ học của thang máy sang dạng số. Từ đó chúng ta có thể dễ dàng đọc được công suất cùng những thông tin liên quan tới tốc độ, số tầng, quá trình vận hành của thang máy.
Cấu tạo của Encoder thang máy bao gồm gì?
Cũng giống như các thiết bị Encoder khác, cấu tạo của Encoder thang máy cũng bao gồm những bộ phận cụ thể như sau:
Thân và trục
Encoder thang máy bao gồm một thân và trục. Đây được coi là bộ phận chính đảm nhiệm chức năng chính của toàn bộ Encoder.
Bộ phận thân của Encoder thường có dạng hình hộp để chứa các bộ phận khác. Còn với bộ phận trục là bộ phận dẫn động để quay. Trục thường sẽ được nối với một bộ phận khác để ghi nhận sự chuyển động của thân Encoder.
Board mạch chính
Bộ phận board mạch chính thường bao gồm một mắt phát cùng một mắt thu hồng ngoại được đặt tại vị trí cách nhau giữa một khe hở. Khi ánh sáng đi từ mắt phát sang mắt thu sẽ có tín hiệu mức cao phát ra tại chân out. Khi chân out bị che lại thì sẽ phát ra những tín hiệu với cường độ thấp.
Bộ phận cảm biến ánh sáng
Bộ phận cảm biến ánh sáng trong Encoder thang máy thực chất là một con mắt thu tín hiệu quang điện để có thể nhận được tín hiệu từ đĩa quay. Bộ phận này có thành phần chất cảm quang. Loại chất này có mức độ nhạy cảm với ánh sáng cao và thường được sản xuất bằng các chất liệu bán dẫn.
Bộ phận cảm biến ánh sáng trong Encoder có quy trình hoạt động phụ thuộc hoàn toàn vào ánh sáng. Khi cường độ ánh sáng càng cao, điện trở sẽ càng bị giảm và ngược lại.
Đĩa quang
Đĩa quang là một bộ phận có dạng hình tròn. Bên trên được khắc nhiều rãnh để hỗ trợ ánh sáng đèn LED có thể đi qua. Khi đĩa quang quay và bộ phận đèn LED chiếu lên mặt đĩa sẽ có sự ngắt quãng xảy ra. Các rãnh trên mặt đĩa quang đã chia thành vòng tròn 360 độ bao gồm các góc bằng nhau.
Một bộ phận đĩa quang có thể bao gồm nhiều rãnh nhỏ khác nhau tính từ tâm của hình tròn.
Đèn LED
Bộ phận đèn LED là nguồn phát sáng chính có tác dụng truyền ánh sáng tới hệ thống đĩa quay.
Bộ nguồn sáng bằng đèn LED này bao gồm các bộ phận cụ thể như sau:
- Chip LED: Đây là bộ phận có chức năng phát sáng trong linh kiện Encoder thang máy. Trong chip LED có bao gồm các tạp chất khác nhau để tạo ra các ion không dẫn điện (gọi là P-N). P là kênh chứa lỗ trống, còn kênh N để chứa điện từ. Khi các hạt điện từ lấp đầy lỗ trống sẽ sinh ra hiện tượng bức xạ ánh sáng.
- Bộ nguồn: Bộ phận nguồn có chức năng cung cấp năng lượng cho đèn LED. Bộ phận này tạo ra từ nguồn điện có năng lượng ổn định. Bên cạnh đó lượng điện áp cung cấp cũng cần phù hợp với loại LED đang sử dụng.
- Mạch in: Bộ phận này gắn liền với con chip của đèn LED. Giữa con chip cùng mạch in sẽ được gắn với nhau bởi một mối hàn. Điều này cũng có ảnh hưởng tới độ bền của đèn LED. Nếu mối hàn kém chất lượng có thể khiến cho đèn không phát sáng được nữa sau một khoảng thời gian dài sử dụng. Vì vậy, yếu tố mối hàn cần đặc biệt được quan tâm.
- Vỏ đèn: Bộ phận vỏ đèn có chức năng bảo vệ toàn bộ những linh kiện gắn bên trong đèn LED nên thường được gia công bằng chất liệu cao cấp, có khả năng chống nước và chống thấm tốt.
Encoder thang máy có nguyên lý hoạt động như thế nào?
Encoder thang máy sở hữu nguyên lý hoạt động dựa trên dạng đĩa tròn quay quanh trục. Trên chiếc đĩa này được khắc nhiều rãnh để ánh sáng xuyên qua.
Có lẽ đọc tới đây nhiều người sẽ thắc mắc rằng những ánh sáng này xuất phát từ đâu. Câu trả lời là ánh sáng tới từ bộ phận đèn LED. Mục đích đặt đèn LED là để cho bộ phận cảm biến đằng sau đĩa nhận biết được ánh sáng đèn LED có được chiếu qua rãnh hay không.
Một ví dụ, trong khi trục đang quay nếu trên đĩa chỉ có một lỗ duy nhất. Cảm biến sẽ nhận được tín hiệu LED có nghĩa là đã quay được một vòng, nếu cảm biến nhận được tín hiệu ánh sáng nhiều hơn tức là đã quay được nhiều vòng. Theo đó, tín hiệu sung sẽ nhận được bằng cách bằng cách tính toán số lần ánh sáng bị cắt.
Cụ thể hơn, việc Encoder đếm số vòng dựa trên ánh sáng từ đèn LED nhằm mục đích xác định tốc độ, vị trí cùng hướng di chuyển của thang máy. Bộ phận cảm ứng ánh sáng sẽ bật tắt liên tục với mục đích tạo ra các xung vuông. Và bộ phận mã hóa sẽ có trách nhiệm đếm và ghi nhận số lượng các xung cùng tốc độ xung. Song song với đó, tín hiệu xung này sẽ được truyền tới bộ xử lý trung tâm (bộ xử lý này bao gồm PLC cùng các vi xử lý để từ đó kỹ sư nắm được vị trí cùng tốc độ của động cơ).
Phân loại các thiết bị Encoder thang máy
Trên thị trường hiện nay có rất nhiều linh kiện Encoder thang máy khác nhau, được phân loại dựa trên những tiêu chí cụ thể. Xét theo từng tiêu chí thì Encoder thang máy được chia thành những loại cơ bản như sau:
Theo tín hiệu đầu ra
Nếu được phân loại dựa trên tín hiệu đầu ra, Encoder được chia thành 2 loại cơ bản như sau:
Encoder thang máy tuyệt đối
Bộ phận Encoder tuyệt đối được cấu tạo từ 1 bộ cảm biến ánh sáng, 1 bóng đèn LED và 1 đĩa quang. Bộ phận đĩa quang được gia công bằng chất liệu trong suốt. Bên cạnh đó, mặt đĩa cũng được chia thành những rãnh đều nhau với các đường tròn đồng tâm.
Khi bộ phận Encoder này phát ra tín hiệu, các kỹ sư có thể xác định chính xác vị trí của nó mà không cần thêm thiết bị hỗ trợ nào.
Encoder thang máy tương đối
Encoder thang máy tương đối còn được gọi với cái tên khác là Incremental Encoder. Loại linh kiện này có cấu tạo hơi khác so với Encoder tuyệt đối, bao gồm bộ thu phát LED (LED thu – LED phát), 1 đĩa tròn mã hóa (hoặc 1 thanh thẳng), bao gồm hệ thống rãnh.
Đĩa tròn mã hóa của loại Encoder này được thiết kế dựa trên mã nhị phân hay mã Gray. Loại đĩa này thường sở hữu từ 1-2 lỗ hoặc tối đa là 3 vòng lỗ, ngoài ra còn có thêm 1 lỗ để định vị.
Chất liệu gia công bộ phận đĩa quang thường là các chất trong suốt để giúp ánh sáng có thể xuyên thấu qua. Đối với bộ mã hóa này, tín hiệu sẽ được phát ra dựa trên chu kỳ đều đặn hoặc theo tín hiệu tăng dần.
Theo hình dạng
Dựa trên hình dạng, Encoder thang máy được chia thành hai loại cơ bản là Encoder dạng thẳng và Encoder dạng xoay.
Encoder dạng thẳng thường được lắp đặt trên một thanh trượt thẳng và dài. Còn loại Encoder dạng xoay thường hoạt động trên sự điều chỉnh bằng núm vặn.
Một loại nữa trong các loại Encoder đó là Encoder loại từ trường. Nguyên lý hoạt động của loại Encoder này sẽ phụ thuộc vào từ trường của nam châm vĩnh cửu làm xoay chuyển nó.
Theo công nghệ
Dựa trên đặc tính công nghệ, Encoder thang máy sẽ được chia thành Encoder loại cơ khí, loại điện trở và loại quang. Những loại này thường được ứng dụng nhiều trong việc sản xuất các thiết bị cơ khí và công nghiệp.
Tiêu chuẩn lựa chọn Encoder thang máy chất lượng
Encoder là một linh kiện vô cùng quan trọng của thang máy. Chính vì vậy, việc lựa chọn và đảm bảo chất lượng của Encoder là vô cùng quan trọng. Để làm được điều này, chúng ta nên căn cứ theo một số tiêu chuẩn cụ thể như sau:
Đường kính trục
Đường kính của trục phải đạt mức tối thiểu từ 5-50mm.
Độ phân giải
Độ phân giải hay còn gọi là số lượng xung. Số lượng này cần phải tương ứng với số lượng tín hiệu Encoder khi đếm được qua 1 vòng. Số lượng xung sử dụng cho thang máy thường đạt 1024p/r, chế tạo máy 360p/r, 1000 p/r. Bên cạnh đó còn sở hữu một số loại xung lên tới 6000 p/r hay 6pr.
Dây cáp
Dây cáp của Encoder thang máy phải có tiêu chuẩn từ 1-3m. Cũng đôi khi có độ dài lên tới 10m dựa trên nhu cầu sử dụng. Mặc dù vậy cũng không nên để dây cáp quá dài vì dây cáp càng dài thì khả năng bị nhiễu sẽ càng cao.
Điện áp
Khi lựa chọn điện áp cho Encoder, chúng ta nên lựa chọn nguồn cấp điện chính xác để tránh làm cháy linh kiện trong khi lắp đặt, nghiêm trọng hơn là phải thay thế toàn bộ. Nếu một bộ mã hóa sở hữu dãy điện áp từ 5-24V thì lắp đặt khá dễ dàng.
Tuy nhiên với một số loại Encoder có trục lớn từ 30-40mm, bộ phận Encoder thường gặp với điện áp xác định là 5, 12 hoặc 15 Vôn.
Ngõ ra
Ngõ ra đảm bảo các thông số là AB, ABZ, AB đảo hoặc ABZ đảo. Số lượng dây được ký hiệu trên tem sản phẩm sẽ giúp chúng ta có thể xác định được tín hiệu của ngõ ra.
Dạng ngõ ra
Để lựa chọn dạng ngõ ra chất lượng, chúng ta nên lựa chọn một số loại cụ thể như Open Collector, Complemental, Totem Pole, Line Driver,… Các dạng ngõ ra thường quy định nguồn cấp cùng đầu đọc thông tin.
Phụ kiện
Các loại phụ kiện đi kèm với Encoder có trục dương là Coupling, còn đi với loại Encoder trục âm là dạng Pass. Bộ phận pass sẽ hỗ trợ gắn Encoder thang máy vào máy một cách hiệu quả.
Tổng kết
Bài viết trên đây của Thang máy Hùng Phát đã tổng hợp tất tần tật thông tin về linh kiện Encoder thang máy. Thông qua các kiến thức về nguyên lý hoạt động, tiêu chí lựa chọn sản phẩm cùng một số thông số cần lưu ý, hy vọng rằng các bạn có thể lựa chọn được một sản phẩm Encoder thang máy chất lượng.
Trong trường hợp bạn đang có nhu cầu mua Encoder hoặc lắp đặt các sản phẩm thang máy gia đình giá tốt, thang máy liên doanh, thang máy chung cư,… bạn có thể liên hệ với đơn vị Hùng Phát ngay hôm nay theo địa chỉ bên dưới:
CÔNG TY THANG MÁY GIA ĐÌNH HÙNG PHÁT
Chi nhánh thang máy Hùng Phát tại Hà Nội:
Địa chỉ: P2604 – Tháp A3 – Tòa nhà Ecolife Capitol – 58 Tố Hữu – P. Trung Văn – Q. Nam Từ Liêm – Hà Nội
Hotline: 0949.788.666
Chi nhánh thang máy gia đình TP HCM:
Hotline: 0946.114.999
CN Miền Nam: 12A4 tòa nhà Centana, 36 Mai Chí Thọ, P. An Phú, Quận 2, TP.HCM
Email: thangmayhungphat@gmail.com
Tác giả
